Zowel maatschappelijk als politiek heeft circulaire economie de volle aandacht. Het ‘Uitvoeringsprogramma Circulaire Economie 2019-2023’ is daar een goed voorbeeld van, evenals de ingezette energietransitie. Regels en wetten worden veranderd en zijn gericht op het stimuleren van innovatie en het voorkomen van milieubelastende oplossingen. De maatregelen die worden genomen in de context van circulaire economie raken vele, zo niet alle sectoren in het land.
Gemeenten vervullen in deze hele transitie een belangrijke rol. De werkgroep Recycling van de Stichting Openbare Verlichting Nederland (OVLNL) vraagt daarom uw aandacht voor een specifiek thema, namelijk de verlichting (d.w.z. lampen, armaturen en masten) in de openbare ruimte (vanaf nu: openbare verlichting). In de werkgroep zijn alle betrokken partijen vertegenwoordigd: gemeenten, fabrikanten, adviesbureaus en Lightrec en Wecycle.
De vervanging en het onderhoud van openbare verlichting is door gemeenten vaak uitbesteed aan installatiebedrijven. Veel openbare verlichting wordt momenteel vervangen door ledlampen. Het blijkt dat de meeste gemeenten ervan uitgaan dat de vervangen verlichting verantwoord wordt verwerkt. Echter, er zijn meestal geen mechanismen waarmee deze veronderstelling wordt gemonitord of bevestigd. Verwerking van de afgedankte lampen en armaturen dient volgens de wet uitsluitend te gebeuren door recyclingbedrijven die WEEELABEX-gecertificeerd zijn. Veel armaturen verdwijnen echter naar oud-ijzerbedrijven, terwijl de meeste van hen niet beschikken over de benodigde certificering. Door de armaturen af te zetten naar oud-ijzerbedrijven zonder certificaat, wordt niet alleen gehandeld in strijd met de wettelijke verplichting maar is ook het risico op potentiële milieuschade groot. Ook de masten, waarin zich vaak nog bekabeling en apparatuur bevindt, worden in veel gevallen niet op de juiste wijze afgevoerd en verwerkt.
Het borgen van een juiste handelswijze is feitelijk heel eenvoudig. In de aanbestedingsstukken kan de verplichting worden opgenomen dat vervangen lampen en armaturen uitsluitend mogen worden afgevoerd naar WEEELABEX-gecertificeerde verwerkingsbedrijven. Hetzelfde geldt voor overeenkomsten die door de gemeente met de installatiebedrijven wordt gesloten.
Vervolgens kan de installateur middels de overeenkomst verplicht worden om afleverbewijzen aan te leveren, waaruit blijkt dat de afgedankte openbare verlichting is afgegeven aan gecertificeerde verwerkers.
Om ook transparantie van de materiaalstromen van masten te waarborgen, kan in bestekken beschreven worden dat alle materialen van afgedankte masten in de technische kringloop teruggebracht dienen te worden met behulp van een gecertificeerd retoursysteem.
Aan de inzameling en verwerking via Wecycle zijn geen kosten verbonden. Wecycle heeft alleen samenwerkingscontracten met WEEELABEX-gecertificeerde verwerkers. Voor de goede orde benadrukken wij dat het rechtstreeks afdanken van openbare verlichting aan verwerkers uiteraard ook mogelijk is, mits deze beschikken over het WEEELABEX-certificaat.
Het retourneren van complete lichtpunten bij leveranciers met een retoursysteem levert een gemeente een vergoeding op van de schrotwaarde.
De werkgroep Recycling van OVLNL kan uw gemeente kosteloos helpen. Dit doen we door uw verantwoordelijke afdeling te voorzien van genoemde documentatie (bestektekst, contracttekst, format voor afleverbewijs bij verwerker).
Wij vragen u dit thema onder de aandacht te brengen bij de verantwoordelijke afdeling en ons te benaderen om dit gezamenlijk op te pakken. U kunt contact op (laten) nemen met Bart van Kalkeren via mail (
Met dank en vriendelijke groet,
Arthur Klink Gied van Hoorn
voorzitter voorzitter
stichting Openbare Verlichting Nederland stichting LightRec
